آزمایش اسلامپ بتن

آزمایش اسلامپ بتن یک روش کاملا رایج است که قوام و کارایی بتن تازه را قبل از گیرش اندازه گیری می کند. این آزمایش معمولا و با استفاده از ابزار فوق العاده ساده انجام می گیرد. این ابزار از یک مخروط ناقص فولادی توخالی دسته دار، یک میله فولادی برای متراکم کردن، یک صفحه فولادی کف و یک نوار متر برای اندازه گیری تشکیل می شود. آزمایش اسلامپ بتن از سال میلادی تا به اکنون 1922 به دلیل سادگی دستگاه و روش ساده به عنوان پرکاربرد ترین و معمول ‌ترین آزمایش در مورد کارایی و تعیین روانی بتن شناخته می شود. 

اسلامپ بتن چیست؟

آزمایش اسلامپ بتن به معنای اندازه گیری کارایی یا سیالیت بتن می باشد. اسلامپ بتن را به عنوان “حالت بتن” در نظر بگیرید. در اصطلاح فنی، اسلامپ یک نشانه اندازه گیری شده از کارایی یا جریان یک مخلوط است. بتن تازه مخلوط شده که به زودی ریخته می شود، قبل از استفاده به عنوان بخشی از یک پروژه ساختمانی باید استاندارد خاصی را رعایت کند. آزمایش اسلامپ استاندارد کارایی بتن آماده شده را اندازه گیری می کند که نشان دهنده نسبت آب به سیمان است، اما عوامل مختلف دیگری نیز مانند نوع مواد مورد استفاده در بتن، روش‌ های مخلوط کردن بتن، میزان مواد مورد استفاده، نوع و میزان سنگدانه‌ ها و… نیز بر اسلامپ بتن تأثیر می گذارد. این آزمایش نه تنها سازگاری بین دسته ها را مشاهده می کند، بلکه عیوب یک مخلوط را نیز شناسایی می کند و به پیمانکار این فرصت را می دهد که مخلوط را قبل از ریختن در محل اصلاح کند. با اندازه‌گیری «اسلامپ» کلی بتن، می‌توانید متوجه شوید که آیا نسبت آب به سیمان خیلی زیاد است یا خیر و آیا یک مخلوط کارایی بالایی دارد یا خیر؟ 

نکته: اسلامپ بالا نشانه چیست؟ به طور کلی اسلامپ بالا یک معیار برای روان بودن بیش از حد بتن می باشد.

 

 

وسایل مورد نیاز تست اسلامپ بتن

• مخروط ناقص دسته دار با قطر پایینی 20 سانتی‌متر، قطر بالایی 10 سانتی‌متر و ارتفاع 30 سانتی‌متر
•  میله فولادی کوبنده با قطر 16 سانتی‌متر و طول 600 میلی متر
• خط کش فلزی  
• صفحه زیر
• قیف اسلامپ  
• بیل یا بیلچه

 

مراحل آزمایش اسلامپ بتن 

1. در گام اول قاعده بزرگ مخروط اسلامپ را روی صفحه فولادی کف قرار دهید. نکته مهم اینکه مخروط باید در طول آزمایش ثابت بماند.

2. با استفاده از بیل یا بیلچه، تا حدود ¼ ارتفاع 75( mm) مخروط را با نمونه بتن تازه پر کنید.

3. در گام بعدی با میله فولادی،25 ضربه به سطح بتن تازه وارد کنید. مراقب باشید که میله ها به طور یکنواخت در کل سطح نمونه توزیع شوند.

4. سپس برای گام بعدی مخروط را تا نیمه پر کنید.

5. بار دیگر بتن را توسط 25 ضربه میله فولادی متراکم کنید. دقت کنید که در لایه قبلی حدود یک اینچ نفوذ کنید. حرکت را به صورت دایره ای ادامه دهید.

6. لایه سوم و آخر مخروط را با بتن پر کرده و با میله فولادی آخرین 25 ضربه را برای تراکم آن وارد کنید.

7. با کمچه یا ماله اضافه کردن مقداری بتن در صورت نیاز سطح بتن را برابر تراز لبه مخروط فلزی نمایید.

8. به آرامی مخروط را به صورت عمودی و بدون هیچ گونه حرکت چرخشی با دقت بالا کشیده و به صورت وارونه در کنار بتن بگذارید. عمل بلند کردن باید 5 تا 10 ثانیه طول بکشد.

9. پس از یک دقیقه یا کمی بیشتر خواهید دید که بتن تحت اثر وزنش به سمت پایین نشست (اسلامپ) می کند.

10. در این گام با استفاده از میله فولادی ارتفاع مخروط وارونه را اندازه بگیرید.

11. در نهایت اختلاف ارتفاع بین مخروط فولادی و مخروط بتنی نشست کرده را اندازه بگیرید.

12. به این اختلاف ارتفاع اندازه گیری شده اسلامپ می گویند که برحسب میلی متر بیان می شود.

 

انواع آزمایش اسلامپ بتن چیست؟

1. اسلامپ واقعی (True Slump): این همان مقداری است که شما به دنبال آن هستید. به این معنا که آزمایش به درستی انجام شده و بتن مشکل خاصی ندارد. در این اسلامپ، بتن از کنارین ریزش می کند.

2. اسلامپ صفر (Zero Slump) : در اسلامپ صفر، بتن به طور کامل شکل خود را حفظ می کند. این نشان می دهد که مخلوط بسیار خشک و نسبت آب به سیمان در بتن بسیار کم بوده است. از این نوع بتن معمولا در ساخت و ساز جاده‌ ها و راه‌های بین شهری استفاده می ‌شود.

3. اسلامپ ریزشی (Collapse Slump): مخلوط بتنی به هیچ وجه شکل خود را حفظ نمی کند و به طرز چشمگیری از یک طرف پایین می افتد و این نشان می دهد که بتن خیلی مرطوب است و روانی بالایی دارد و باید به طور کامل اصلاح شود.

4. اسلامپ برشی (Shear Slump): نیمه بالایی بتن به طور چشمگیری فرو می نشیند، به یک طرف متمایل می شود، به این معنا که مخلوط بتن کارایی اما انسجام پایینی دارد. مخلوط ممکن است محتوای آب بیش از حد داشته باشد یا همگن نبوده یا آزمایش به درستی انجام نشده باشد. در هر صورت آزمایش بایستی دوباره تکرار شود.

نکته: هنگام اندازه گیری افت اسلامپ بتن باید از دقیق ترین ابزار اندازه گیری استفاده کرد، زیرا نتیجه آن، تا حد یک میلی ‌متر نیز اهمیت دارد.

نکته: بتن های با درصد رطوبت بالا اسلامپ بزرگی دارند، در حالی که با کاهش درصد رطوبت اسلامپ نیز کاهش می یابد.

عوامل مؤثر بر آزمایش اسلامپ بتن

• کیفیت، شکل، میزان رطوبت، بافت و درجه بندی سنگدانه‌های درشت و ریز ( شن و ماسه )
• ویژگی‌های شیمیایی و مقدار استفاده از انواع روان کننده بتن
• نحوه‌ ی مخلوط کردن و انتقال بتن
• میزان آب مورد استفاده در بتن
• زمان اختلاط بتن در زمان تست
• نسبت هوا موجود در بتن
• نسبت آب به سیما
• دمای بتن

 نکته: آیا می دانید بتن اسفنجی در ساخت و سازهای پایدار کاربرد دارد و اغلب در پیاده روها، پارکینگ ها و … استفاده می شود.

 

جدول اسلامپ بتن ( حداقل و حداکثر اسلامپ بتن بر اساس نوع قطعه بتنی )

 

بر اساس نشریه 55 مشخصات فنی عمومی کارهای ساختمانی، اسلامپ مناسب برای اعضا و قطعات بتنی مطابق با جدول زیر است :

 

 اسلامپ بتن باید چند باشد؟

میزان اسلامپ مجاز بتن بر اساس روش ها درج شده استاندارد (دت 505) بررسی می شود و پیمانکاران موظفند بر اساس اسلامپ های مورد نیاز، مشخصات فنی و نقشه های اجرایی، مقدار مجاز اسلامپ بتن را تهیه کنند.

 

مزایای آزمایش اسلامپ بتن

1. تست اسلامپ بتن بسیار آسان و ساده است و یک فرد غیر فنی می تواند بدون هیچ مشکلی این آزمایش را در سریع ترین زمان ممکن انجام دهد.

2. این آزمایش به تجهیزات گران قیمت خاصی نیاز ندارد. نیازی به ارسال نمونه به آزمایشگاه نیست و می توان آن را در منطقه ساخت و ساز انجام داد.

3. اسلامپ خیلی زیاد یا خیلی کم نشانگر کارایی نامطلوب بتن است و اپراتور میکسر برای یافتن راه حلی برای رفع مشکل هشدار دریافت می کند.

4. بررسی میزان کارآیی توسط آزمایش اسلامپ دسته های مختلف بتنی برای اعضای مختلف ساختمان از جمله ستون، تیر، فونداسیون و غیره، در هر زمان امکان پذیر است.

5. دستگاه مخروط قابل حمل است.

 

معایب آزمایش اسلامپ بتن

1. انجام آزمایش سخت می باشد. پر کردن مخروط اسلامپ معکوس با بتن به طوری که هیچ بتنی از سوراخ نگذرد، نیاز به مهارت دارد. ضمناً، ویبره باید برای مدتی مستقیماً در پایین و مرکز مخروط نصب شود.

2. این تست تنها برای مخلوط های بتنی با اسلامپ کمتر از 5 cm مناسب می باشد.

4. آزمایش اسلامپ هیچ تفاوتی بین بتن با توانایی های کاری مختلف نشان نمی دهد.

5. اشکال مختلف افت ممکن است رخ دهد و تصمیم گیری در مورد اینکه کدام مقدار صحیح است دشوار است.

6. برای مخلوط های خشک مناسب نیست.

نکته: آزمایش اسلامپ برای بتن مگر قابل اعتماد نیست زیرا در بتن مگر، یک اسلامپ واقعی ممکن است به برشی تبدیل شود یا به راحتی فرو ریزد.

 

 

کاربردهای آزمایش اسلامپ بتن

1. از آزمایش اسلامپ برای تأثیر روان کننده‌ها در مخلوط بتنی استفاده می شود.

2. برای بررسی تغییرات روز به روز یا ساعت به ساعت در مواد تشکیل دهنده مخلوط بتنی مورد استفاده قرار می گیرد.

3. می توان از اسلامپ برای تغییر دانه بندی سنگدانه ‌های بتن استفاده کرد.

4. اسلامپ زیاد یا خیلی کم هشدار فوری برای اپراتور میکسر است تا او سریعاً شرایط به وجود آمده را برطرف کند.

5. این کاربرد تست اسلامپ و همچنین سادگی آن، مسئول گستردگی استفاده از آن است. 

 

نتیجه گیری

اسلامپ چیست؟ آزمایش اسلامپ بتن به میزان روانی و به جریان افتادن مخلوط بتن تازه اشاره دارد. برای هر پروژه ساختمانی، مهم است که مقدار اسلامپ تست شود. این موضوع در مقاومت فشاری نهایی بتن و عوامل دیگری مانند میزان ترک، دوام و غیره نیز مؤثر است. هدف کلی از انجام آزمایش اسلامپ بتن بدست آوردن بتنی با کارایی (روانی) و مقاومت مناسب بدون تغییر غیر مجاز نسبت‌های مواد در طرح اختلاط بتن است. عدد و نتایج بدست آمده از این آزمایش بنا بر شرایط محیطی تغییر می کند. لذا باید نسبت به هدف و شرایط محیطی هر پروژه، میزان کارایی بتن ارزیابی گردد. آزمایش اسلامپ به وسیله یک قالب به شکل مخروط ناقص با قطر قاعده‌ ی 20 سانتی‌ متر و ارتفاع 30 سانتی ‌متر، انجام می ‌شود. به این صورت که بتن تازه به داخل این قالب ریخته می ‌شود و سپس قالب را بر می ‌دارند. عمدتا عدد اسلامپ بتن فونداسیون ، دال و تیر ها، در محدوده ۳ تا ۷.۵ سانتی متر است.